SolarEdge – recenzja. Czy warto?

Wywodzący się z Izraela producent falowników i optymalizatorów mocy Solar Edge jest bardzo popularny w Polsce. Technologia optymalizacji pracy poszczególnych modułów połączona z bardzo skutecznym marketingiem umożliwiła sukces rynkowy. Czy jednak korzyści z systemu Solar Edge warte są swojej ceny?

1. SolarEdge na świecie
2. Zasada działania
3. Rodzaje falowników SolarEdge
4. Wady systemu
5. Monitoring
6. Gwarancja
7. SolarEdge opinie
8. Podsumowanie

SolarEdge na świecie

Solar Edge należy do największych producentów falowników na świecie. Firma dostarczyła łącznie ponad 5,6 miliona inwerterów (dane za pierwszy kwartał 2024 r). Solar Edge posiada biura m. in. w Niemczech, Włoszech, Francji, oraz w Katowicach.

W 2021 r. SolarEdge zajmował dziewiąte miejsce na świecie pod względem liczby sprzedanych falowników, natomiast w 2022 r. stracił miejsce w pierwszej dziesiątce producentów.

Firma została założona w 2006 roku w Izraelu, a pierwsze produkty z logo SolarEdge dostarczono na rynek w 2008 roku. Produkcja seryjna rozpoczęła się w 2010 roku. Od 2015 roku Solar Edge jest notowany na giełdzie NASDAQ w Nowym Jorku.

Solar Edge posiada własny zakład produkcyjny w Izraelu, jednak większość produkcji falowników oraz optymalizatorów jest kontraktowana u podwykonawców.

Solar Edge zamiast klasycznych falowników łańcuchowych, oferuje systemy wyposażone w optymalizatory mocy umożliwiające pracę poszczególnych modułów fotowoltaicznych niezależnie od siebie.

Problemy SolarEdge w 2024 r.

Niedawno opublikowane wyniki finansowe wskazują na problemy SolarEdge. Przychody ze sprzedaży w pierwszym kwartale 2024 r. w segmencie fotowoltaiki zmniejszyły się aż o 79% w porównaniu do tego samego okresu rok wcześniej:

Q1/2024: 190 mln USD,

Q1/2023: 908 mln USD.

Kurs giełdowy runął z poziomów ok. 365 USD w 2021 roku do 52 USD obecnie.

Na początku 2024 r. SolarEdge ogłosił zamiar zredukowania zatrudnienia o 900 osób, czyli 16% wszystkich zatrudnionych.

Zasada działania systemu Solar Edge

Solar Edge wykorzystuje optymalizację mocy na poziomie pojedynczego modułu fotowoltaicznego.

Typowy inwerter łańcuchowy steruje pracą łańcucha modułów fotowoltaicznych (łańcuch to szereg połączonych ze sobą paneli PV). Gdy któryś z modułów pracuje gorzej od pozostałych (np. z powodu zabrudzenia) w klasycznym falowniku będzie to przez krótki czas miało wpływ na cały łańcuch (do momentu załączenia diody bocznikującej). W systemie Solar Edge, spadek wydajności w tym czasie (do załączenia diody) ograniczy się do pojedynczego modułu.

Optymalizatory mocy konkurują z mikrofalownikami, które również mają za zadanie sterować pracą pojedynczego panelu fotowoltaicznego.

Praca zacienionego modułu fotowoltaicznego

Typowy panel fotowoltaiczny składa się z połączonych szeregowo ogniw fotowoltaicznych (na ogół 60 lub 72 ogniwa lub 120 / 144 półogniwa). Panel fotowoltaiczny posiada zabezpieczenie przed wpływem zacienienia w postaci tzw. diod bocznikujących (diod bypass). Diody ograniczają wpływ zacienienia na pozostałe panele PV w systemie. Zdarza się jednak, iż zacienienie wpływa na cały łańcuch modułów solarnych.

Podstawowym zadaniem diody bypass jest ochrona modułu przed tzw. hot-spotami (czyli uszkodzeniem modułu w wyniku przegrzania, gdy część panelu fotowoltaicznego znajduje się w cieniu), natomiast umożliwia ona również ograniczenie wpływu cienia na produkcję energii w instalacji fotowoltaicznej.

Główna różnica pomiędzy systemem z dobrej jakości falownikiem klasycznym a systemem SolarEdge tkwi w sposobie ograniczania wpływu zacienionego modułu solarnego na cały system. W klasycznym falowniku, algorytm wyszukuje tzw. punkt pracy maksymalnej dla łańcucha modułów (MPPT), podczas gdy w SolarEdge każdy moduł solarny posiada optymalizator wyszukujący punkt pracy maksymalnej.

W systemie SolarEdge, każdy panel fotowoltaiczny musi być połączony z optymalizatorem, w przeciwnym wypadku nie będzie poprawnie funkcjonował.

Optymalizator mocy

Solar Edge zastosował inne niż klasyczne podejście do problemu zacienienia, mianowicie poprzez montaż pod każdym modułem PV urządzenia zwanego optymalizatorem mocy.

Optymalizator mocy oznacza pracę panelu fotowoltaicznego z mocą maksymalną, niezależnie od pozostałych paneli (które mogą być zacienione). W teorii oznacza to, iż każdy panel fotowoltaiczny wytwarza moc maksymalną, a w warunkach częściowego zacienienia można uzyskać więcej energii z systemu fotowoltaicznego. Jednak badania pokazują, że nie zawsze tak jest – o tym w dalszej części artykułu.

Dodatkowo, oprócz optymalizacji parametrów pracy poszczególnych paneli fotowoltaicznych, optymalizator umożliwia redukcję napięcia do 1 wolta na module oraz monitoring wydajności każdego modułu.

Falowniki Solar Edge

Oferta inwerterów Solar Edge obejmuje falowniki jednofazowe oraz trójfazowe w wersji standardowej oraz przeznaczone do krótkich łańcuchów tzn. do współpracy z niewielką ilością modułów.

Ze względu na architekturę pracy falowników, SolarEdge miał problemy z instalacjami fotowoltaicznymi składającymi się z małej ilości paneli PV. Wydajność takich systemów w SolarEdge odbiega od konkurencji, z powodu strat na optymalizatorach, stąd poszukiwanie rozwiązania w postaci falowników do krótkich łańcuchów.

Falowniki jednofazowe Solar Edge

Na rynku polskim dostępne są jednofazowe falowniki SolarEdge SE2200H, SE3000H, SE3500H, SE3680H. Liczba występująca po literach SE oznacza moc falownika, np. SE2200H oznacza falownik jednofazowy o mocy wyjściowej 2,2 kW. Literka H oznacza HD Wave i oznacza generację falowników wprowadzoną na rynek w 2015.

Sprawności katalogowe wg normy europejskiej wynoszą od 98,3% dla SolarEdge SE2200H do 98,8% dla SE3580H.

Falowniki trójfazowe Solar Edge

Solar Edge oferuje falowniki trójfazowe o mocach od 3 do 10 kW: SE3K, SE4K, SE5K, SE6K, SE7K, SE8K, SE9K oraz SE10K.

Podobnie jak w przypadku inwerterów jednofazowych liczba oznacza moc wyjściową inwertera. W związku z rosnącymi mocami modułów fotowoltaicznych Solar Edge wprowadził na rynek falowniki dedykowane do instalacji fotowoltaicznych składających się z niewielkiej ilości modułów PV. Dostępne są trzy inwertery: SE3K-RWB, SE4K-RWB oraz SE5K-RWB.

Powodem powstania równoległej serii inwerterów jest technologia SolarEdge, która w klasycznych trójfazowych falownikach wymaga pracy z napięciem DC (napięcie z modułów) w wysokości 750V. Dlatego minimalna ilość paneli fotowoltaicznych jaką można podłączyć do standardowych trójfazowych falowników SolarEdge to 14 sztuk. Falowniki SE3K-RWB do SE5K-RWB pracują z niższym napięciem, wynoszącym 375V, które łatwiej jest uzyskać z instalacji składającej się kilku modułów PV.

Seria falowników RWB różni się od serii K m. in. sprawnością falowników. Dla przykładu sprawność falownika SE3K wynosi 96,7% natomiast SE3K-RWB ma sprawność 94,6%. Dla porównania sprawność falownika Fronius Symo 3.0-3-S wynosi 96,2% a SYMO GEN24 3.0 PLUS wynosi 96,7%.

Większe uzyski z instalacji fotowoltaicznej

Instalacja fotowoltaiczna wyposażona w system Solar Edge z optymalizatorem na każdym module PV umożliwia w określonych warunkach zwiększoną produkcję energii z instalacji PV w stosunku do klasycznego falownika. Większe uzyski wynikają z:

• niedopasowania fabrycznego modułów PV – moduły PV są kategoryzowane wg określonych poziomów mocy, np. moduł o mocy 350W na ogół ma moc 350 – 355W; łącząc moduły w łańcuch mogą tam się znaleźć moduły o mocy zarówno np. 350W jak i 355W; w praktyce jednak dobrej jakości moduły mają bardzo zbliżone do siebie moce, najczęściej w środku pola tolerancji czyli np. 352W – 353W.
• zanieczyszczenie, zacienienie oraz liście. Brud na modułach powoduje zmniejszenie produkcji.
• nierówna degradacja paneli fotowoltaicznych – wraz z upływem czasu wydajność modułów maleje i może się to dobywać z różną prędkością.

Zwiększone bezpieczeństwo

Paneli fotowoltaicznych nie da się wyłączyć gdy świeci na nie słońce. Nawet jeśli wyłączymy falownik, w kablach na dachu pozostanie napięcie. System SolarEdge natomiast umożliwia redukcję napięcia do 1 wolta na panel fotowoltaiczny.

Trzeba jednak pamiętać, iż montaż optymalizatorów mocy wiąże się ze zwiększoną ilością połączeń w instalacji prądu stałego. Duża liczba połączeń zwiększa ryzyko powstania pożaru w instalacji PV, szczególnie jeśli stosowane są złącza różnych typów lub różnych producentów, co może się zdarzyć, gdyż producenci paneli PV używają różnych szybkozłączek.

Powyższa rekomendacja pochodzi z poradnika „Bezpieczeństwo przeciwpożarowe instalacji PV” wydanym przez Polskie Stowarzyszenie Branży Fotowoltaicznej Polska PV.

Wady systemu Solar Edge

W niektórych sytuacjach, system SolarEdge może przyczynić się do zwiększenia produkcji w porównaniu do klasycznej instalacji, bez optymalizatorów. Dotyczy to szczególnie skomplikowanych, wielopłaszczyznowych dachów lub dachów z dużą ilością cienia. W przypadku instalacji, na których nie ma cienia, korzyści z SolarEdge mogą być ograniczone.

Trzeba pamiętać, iż optymalizatory mocy zużywają energię na pracę własną. W przeciwieństwie do falowników nie ma normy, która definiuje tzw. sprawność europejską optymalizatorów, dlatego w kartach produktu pojawia się tzw. „ważona wydajność”, którą określa producent. Wg badań przeprowadzonych na Uniwersytecie w Zurychu stwierdzono, iż sprawność optymalizatorów mocy wynosi najczęściej w okolicach 96% – 97,5%.

Inne badanie przeprowadzone na Uniwersytecie Południowej Danii wykazało, iż falowniki klasyczne mogą produkować więcej energii od systemów z optymalizatorami nie tylko przy bezchmurnym niebie, ale również podczas zachmurzenia. Co ciekawe, w niektórych sytuacjach system z klasycznym falownikiem wytwarzał więcej energii nawet wówczas gdy na moduły padał cień.

Wadą systemu SolarEdge jest konieczność montażu optymalizatorów do każdego panelu fotowoltaicznego. Zwiększa to istotnie koszt instalacji. Dlatego, np. Huawei umożliwia montaż optymalizatorów jedynie pod wybranymi panelami fotowoltaicznymi.

Montaż optymalizatorów wiąże się z dodatkowym okablowaniem a wraz z długością kabli rosną straty na przesyle prądu. Dodatkowo, optymalizatory mocy wymagają znacznie większej ilości złączek, które również generują straty oraz zwiększają ryzyko powstania pożaru o czym już wspomniano wcześniej.

Trzeba też pamiętać, iż urządzenia czasami ulegają usterkom. Solar Edge udziela 25 lat gwarancji na swoje optymalizatory, co nie zmienia faktu iż zdarzają się z nimi problemy. Jeżeli uszkodzeniu ulegnie optymalizator na środku dużej połaci modułów, to aby się do niego dostać, instalator musi zdemontować co najmniej kilka sąsiednich modułów. Ze względu na znaczną pracochłonność takich prac, inwestor powinien upewnić się u instalatora, czy nie będzie problemu z wymianą uszkodzonego optymalizatora.

Generalnie, system Solar Edge jest dobrym rozwiązaniem i może dostarczać korzyści w określonych warunkach. Najskuteczniejszy na trudnych dachach o wielu płaszczyznach i kierunkach montażu paneli lub gdy na modułach występuje znaczne zacienienie.

SolarEdge monitoring

Systemy SolarEdge są wyposażone w monitoring umożliwiający kontrolowanie pracy instalacji fotowoltaicznej.

Monitoring umożliwia śledzenie pracy poszczególnych modułów PV co może być szczególnie przydatne jeśli są one rozłożone na różnych płaszczyznach bądź też regularnie zacieniane. Monitoring poszczególnych modułów pozwala na:

• identyfikację modułów pracujących gorzej od pozostałych z powodu np. rosnącego drzewa lub zabrudzenia,
• identyfikację modułów które degradują (zmniejszają sprawność) szybciej od pozostałych,
• identyfikację modułu w którym uszkodzeniu uległa dioda bypass.

Być może jedną z największych zalet jest możliwość wykrycia uszkodzonej diody bypass. Dotyczy to przede wszystkim modułów, na które w ciągu dnia może padać intensywny cień (np. z komina). Zacieniony moduł będzie aktywował diodę bypass a jej częste załączanie może prowadzić do jej uszkodzenia. Monitoring SolarEdge pozwoli na wykrycie usterki oraz uchroni łańcuch modułów przed spadkiem wydajności.

Gwarancja SolarEdge

Gwarancja SolarEdge obejmuje inwerter w okresie 12 lat oraz optymalizatory mocy w okresie 25 lat. Okresy te rozpoczynają się 4 miesiące od daty wysłania produktów przez SolarEdge lub w momencie zainstalowania produktów, w zależności od tego, który z tych terminów wypadnie wcześniej.

Gwarancja jest ograniczona, ponieważ jej zastosowanie może zostać zniesione w określonych przypadkach, np.

Jeżeli produkt (np. inwerter lub optymalizator) został zniszczony w wyniku niewłaściwego użycia, nadużycia, wypadku, zaniedbania lub braku konserwacji.

Fragment dotyczący wyłączeń gwarancji SolarEdge

Jednak podręcznik montażu nie zawiera żadnych informacji dotyczących konserwacji. Starsze falowniki, wyposażone w wyświetlacz LCD oraz wentylator zewnętrzny wymagały corocznej konserwacji wentylatora poprzez usunięcie gromadzącego się kurzu. Obecnie produkowane inwertery nie posiadają jednak tego wymogu. Mimo wszystko warto co jakiś czas sprawdzić czy na radiatorze nie zgromadził się kurz, który utrudniałby chłodzenie falownika.

Można przedłużyć gwarancję na inwerter do 20 lub 25 lat. Należy tego dokonać w ciągu 24 miesięcy od wysyłki inwertera z fabryki SolarEdge. Ceny kształtują się następująco:

Produkt	Wydłużenie gwarancji do 20 lat	Wydłużenie gwarancji do 25 lat
Falownik SolarEdge 1-fazowy HD-Wave 4-6 kW	180 EUR	280 EUR
Falownik SolarEdge 3-razowy <15 kW	347 EUR	564 EUR

Przedłużenia gwarancji dokonujemy na stronie www SolarEdge.

SolarEdge opinie

Poniżej opinie użytkowników na temat SolarEdge pochodzące z czterech portali:

• SolarQuotes Australia: 4,7/5 na podstawie 2.348 opinii,
• EnergySage USA: 3,0/5 na podstawie 214 opinii,
• Trustpilot (opinie z wielu krajów): 4,0/5 na podstawie 1.648 opinii,
• ProductReview Australia: 2,5/5 na podstawie 109 recenzji.

Jak widać opinie są zróżnicowane. SolarQuotes oraz EnergySage są portalami branżowymi, natomiast Trustpilot i ProductReview to platformy konsumenckie dla dowolnych produktów.

Przed wyborem określonego falownika, warto zapytać instalatora, jakie są jego doświadczenia z reklamacjami składanymi do SolarEdge.

Podsumowanie

• Solar Edge jest izraelskim producentem systemów fotowoltaicznych wykorzystujących optymalizatory mocy.
• System Solar Edge oferuje najwięcej korzyści szczególnie na trudnych, wielopłaszczyznowych dachach. Gdy brak jest zacienienia, lub występuje niewielkie zacienienie, system SolarEdge nie przyczyni się do większej produkcji energii, a czasami nawet spowoduje jej spadek.
• Montaż optymalizatorów mocy powoduje wzrost prawdopodobieństwa usterki, gdyż im więcej komponentów, tym większa szansa, iż któryś z nich ulegnie uszkodzeniu.