Mały magazyn energii oferuje szybszy zwrot z inwestycji ale skraca żywotność, duży magazyn to dłuższy zwrot z inwestycji ale wydłużona żywotność baterii. Co wybrać?
Net-billing przykład rozliczenia
Spis treści
Net billing to sposób rozliczania sprzedaży energii elektrycznej z instalacji fotowoltaicznej. Instalacja fotowoltaiczna na ogół produkuje więcej energii, niż można wykorzystać na miejscu, dlatego niewykorzystane nadwyżki energii eksportowane są do sieci a przychody ze sprzedaży nadwyżki zasilają depozyt prosumencki.
Przykłady rozliczeń istniejących instalacji PV o różnych mocach prezentujemy poniżej.
Jak działa net billing
Gdy instalacja fotowoltaiczna pracująca w systemie net billing wyprodukuje więcej energii niż wynosi aktualne zapotrzebowanie w domu, nadwyżka jest eksportowana do sieci. Jednocześnie następuje przeliczenie liczby kilowatogodzin (kWh) na złotówki.
Wartość nadwyżki energii niewykorzystana na koniec miesiąca przechodzi na kolejny miesiąc.
Net-billing cena sprzedaży energii
Od 1 lipca 2022 r. energia wprowadzona do sieci przeliczana jest po cenie rynkowej. Polskie Sieci Elektroenergetyczne każdego miesiąca publikują cenę za miesiąc poprzedzający. Cena ta nazywana jest RCEm – rynkowa miesięczna cena energii elektrycznej.
Na poniższym wykresie można zobaczyć cenę sprzedaży energii net-billing z fotowoltaiki (pomarańczowe słupki) oraz cenę zakupu prądu w Energa Obrót wg cennika (zielona krzywa). Dla uproszczenia pominięto zamrożenie cen prądu w 2023 r. i 2024 r.
Cena odkupu energii z fotowoltaiki w grudniu 2024 r. wyniosła 0,47 zł/kWh, i była to najwyższa cena od kwietnia 2023 r.
Od 1 lipca 2024 r. nastąpiła zmiana rozliczania prosumentów i zamiast średniej ceny miesięcznej (RCEm) są rozliczani wg stawek godzinowych (RCE – rynkowa cena energii, zwana godzinową, ponieważ ceny odsprzedaży energii z fotowoltaiki zmieniają się co godzinę).
Jak zmieniały się ceny godzinowe RCE w 2024 r. możesz zobaczyć tutaj.
Zgodnie z najnowszą nowelizacją ustawy o OZE (z 27 listopada 2024 r.), prosumenci, którzy zostali przyłączeni do sieci przed 1 lipca 2024 r., mają wybór pomiędzy rozliczaniem wg stawek godzinowych a miesięcznych. Decydując się na system godzinowy, zmiana na miesięczny nie będzie możliwa.
Pozostali prosumenci, czyli ci, których instalacje PV zostały przyłączone do sieci od 1 lipca 2024 r. nie mają takiego wyboru i są rozliczani wg stawek godzinowych.
Prosumenci, którzy wybiorą rozliczanie godzinowe będą mogli otrzymać zwrot do 30% wartości niewykorzystanej energii wprowadzonej do sieci. Osoby stosujące do rozliczeń cenę średnią dla całego miesiąca (RCEm), mogą otrzymać zwrot do 20% wartości niewykorzystanej energii wprowadzonej do sieci.
Więcej o tym, czy i kiedy w praktyce jest w ogóle możliwy zwrot niewykorzystanej nadwyżki ze sprzedaży energii elektrycznej dowiesz się tutaj.
Net billing przykłady rozliczeń
Poniżej znajdują się przykłady instalacji fotowoltaicznych rozliczanych w systemie net-billing na podstawie cen sprzedaży energii ustalanymi przez Polskie Sieci Elektroenergetyczne (RCEm).
Dla porównania, w ostatniej kolumnie wyliczono oszczędności dla wcześniej obowiązującego systemu rozliczeń – net-metering z opustami (0,8 dla instalacji o mocy do 10 kW, oraz 0,7 dla instalacji PV o mocy powyżej 10 kW).
Cena zakupu prądu przyjęta do obliczeń w 2022 roku wynosi 0,7 zł / kWh, w 2023 roku 1,32 zł / kWh (stawka w Energa Obrót), a w 2024 cena 1,09 zł / kWh.
Zobacz, ile kosztuje instalacja fotowoltaiczna dla Twojego domu
Zdobądź oferty
Net billing przykład rozliczenia instalacji 4,03 kWp
Łączne oszczędności wypracowane dzięki instalacji PV o mocy 4,03 kWp, w okresie od 1 lipca 2022 r. do 31 grudnia 2024 r. wyniosły 6.179 zł (w obliczeniach pominięto zamrożenie cen energii).
Dla instalacji 4 kW, która kosztowała 22.000 zł, po uwzględnieniu 6.000 zł dotacji z programu Mój Prąd oraz 12% ulgi podatkowej, okres zwrotu wyniesie 68 miesięcy, czyli 5,7 roku – przy założeniu, że dotychczasowy poziom zysków zostanie utrzymany (6.179 zł w okresie 30 miesięcy daje 206 zł oszczędności miesięcznie). Poziom autokonsumpcji energii z tej instalacji wynosi 25%.
Co to jest autokonsumpcja?
Net billing przykład rozliczenia instalacji 6,72 kWp
Łączne oszczędności uzyskane dzięki instalacji o mocy 6,72 kWp w okresie od 1 lipca 2022 r. do 31 grudnia 2024 r. wyniosły 7.039 zł.
Cena instalacji wyniosła 32.000 zł, a po uwzględnieniu 6.000 zł dotacji z programu Mój Prąd oraz 12% ulgi podatkowej, przewidywany okres zwrotu to 98 miesięcy, czyli 8,1 roku – przy założeniu utrzymania dotychczasowego poziom zysków (7.039 zł w ciągu 30 miesięcy to 235 zł miesięcznie). Poziom autokonsumpcji to 29%.
Uwaga: moduły solarne w tej instalacji są skierowane na zachód, a wokół instalacji znajdują się wysokie zabudowania, dlatego produkcja energii jest niższa niż w innych instalacjach o podobnej mocy.
Net billing przykład rozliczenia instalacji 8,2 kWp
Dotychczasowe oszczędności wyniosły 13.088 zł (1 lipca 2022 r. do 31 grudnia 2024 r.)
Dla instalacji 8,2 kWp, której cena wyniosła 37.000 zł i po uwzględnieniu 6.000 zł dotacji z programu Mój Prąd oraz 12% ulgi podatkowej, szacowany okres zwrotu wyniesie 63 miesiące, czyli 5,2 roku – przy założeniu, że dotychczasowy poziom zysków zostanie utrzymany (13.088 zł w okresie 29 miesięcy to 436 zł oszczędności miesięcznie).
Poziom autokonsumpcji wynosi 31%.
Net billing przykład rozliczenia instalacji 11,2 kWp
Instalacja wygenerowała dotychczas 17.555 zł oszczędności na rachunkach za prąd (1 lipca 2022 r. do 31 grudnia 2024 r.). Cena instalacji wyniosła 49.000 zł, a po uwzględnieniu ulgi podatkowej, szacowany okres zwrotu to 74 miesiące, czyli 6,1 roku (17.555 zł w okresie 30 miesięcy to 585 zł oszczędności miesięcznie).
Poziom autokonsumpcji w tym okresie to 26%.
Net billing przykład rozliczenia instalacji 20,7 kWp
W rozliczeniach net-billing, instalacja 20,7 kWp wypracowała oszczędności o wartości 35.589 zł (1 lipca 2022 r. do 31 grudnia 2024 r.).
Dla instalacji 20,7 kWp, której cena wyniosła 86.000 zł i po uwzględnieniu 12% ulgi podatkowej (do kwoty 53.000 zł), okres zwrotu wyniesie 62 miesiące, czyli 5,2 roku (35.589 zł w okresie 30 miesięcy to 1.186 zł oszczędności miesięcznie).
Poziom zużycia własnego dla tej instalacji wynosi bardzo wysokie 43%.
Opłacalność fotowoltaiki a wielkość instalacji fotowoltaicznej
Cena sprzedaży energii w net-billing jest coraz niższa i ten trend utrzymuje się już od dłuższego czasu. Jak duża powinna być zatem instalacja PV, aby była opłacalna? Instalacja powinna być dobrana do profilu zużycia prądu w domu, tak aby zużycie własne było jak największe. Wówczas okres spłaty instalacji fotowoltaicznej będzie krótki.
Gdy zużywamy prąd z fotowoltaiki bezpośrednio w domu, wówczas oszczędzamy najwięcej. Zamiast pobierać drogi prąd z sieci – obecnie kosztuje ponad 1 zł/kWh, lepiej wykorzystać prąd z fotowoltaiki (zamiast sprzedawać go do sieci).
Przykład. Jeśli w ciągu słonecznego dnia zużyliśmy 10 kilowatogodzin (kWh) bezpośrednio z fotowoltaiki – np. przygotowując obiad dla dużej rodziny, albo podgrzewając wodę z bojlerze – nie zwiększy to rachunku za prąd.
Jeśli natomiast ten sam obiad zostanie przygotowany wieczorem lub będziemy grzali wodę wieczorem, gdy fotowoltaika nie pracuje, to rachunek za prąd wyniesie 10 kWh x 1,09 zł/kWh = 10,9 zł. Niewykorzystany w ciągu dnia prąd z fotowoltaiki zostanie sprzedany do sieci, ale cena sprzedaży jest znacznie niższa od ceny zakupu prądu, bo wynosi ok. 0,3 zł/kWh. Czyli sprzedając 10 kWh prądu zarobimy ok. 3 zł, natomiast zużywając na bieżąco zaoszczędzimy ok. 11 zł.
Z tego powodu autokonsumpcja jest tak ważna dla opłacalności instalacji fotowoltaicznej.
W celu obliczenia czy i jak duża instalacja fotowoltaiczna – z magazynem energii lub bez – będzie dla Ciebie opłacalna, możesz skorzystać z naszego kalkulatora:
Policz oszczędności z instalacji fotowoltaicznej
Kalkulator
Net metering co to jest
W Polsce, prosumenci przyłączający instalacje fotowoltaiczne po 1 kwietnia 2022 roku nie mogą już korzystać z net-meteringu. Zamiast tego mają możliwość rozliczania się w systemie zwanym net-billing.
Net-billing oferuje mniejsze oszczędności na rachunkach za prąd, ponieważ eksportowana do sieci nadwyżka prądu nie jest rozliczana jak dawniej, w wysokości ceny dla gospodarstwa domowego minus opust. Kwota, jaką prosumenci otrzymują w systemie net-billingu oparta jest na cenie hurtowej energii elektrycznej oraz ilości energii elektrycznej wyprodukowanej przez panele fotowoltaiczne podłączone do sieci w całej Polsce.
Net billing a net metering
Net-billing przypomina net-metering w tym sensie, że w domu zużywana jest energia wyprodukowana w instalacji fotowoltaicznej, a niewykorzystaną nadwyżkę energii falownik eksportuje do sieci. Podstawowa różnica pomiędzy net-billing a net-metering tkwi w cenie sprzedaży energii z fotowoltaiki.
Dodatkowo, net billing umożliwia rozliczenie jedynie części zmiennej opłat za prąd, natomiast opłaty za dystrybucję oraz opłaty stałe nie podlegają już rozliczeniu. Szczegóły rozliczenia w dalszej części artykułu.
Czy montaż magazynu energii pomoże zmniejszyć rachunki za prąd?
Tak, rozbudowa instalacji fotowoltaicznej o magazyn energii pozwoli obniżyć rachunki za prąd. Magazyn energii zwiększa autokonsumpcję, dzięki czemu energia z fotowoltaiki nie jest sprzedawana do sieci po coraz niższych cenach.
Jednak obniżenie rachunków za prąd dzięki montażowi magazynu energii nie oznacza, iż jest to bardzo opłacalna inwestycja. Na ogół montaż samej instalacji PV jest bardziej opłacalny.
Magazyn energii może nabrać większego znaczenia, gdy wprowadzone zostanie godzinowe rozliczenie cen sprzedaży energii w net-billing. Różnice pomiędzy niskimi cenami sprzedaży energii z fotowoltaiki w południe, a znacznie większymi po południu, spowodują wzrost opłacalności magazynów energii.
Czy opłaca się montaż instalacji fotowoltaicznej w systemie net billing?
Na podstawie przytoczonych powyżej przykładów, można stwierdzić iż montaż paneli fotowoltaicznych może być dobrą inwestycją. Trzeba jednak pamiętać, iż stawki za eksport energii elektrycznej do sieci podlegają zmianom, dlatego trudno prognozować okres zwrotu w dłuższym terminie.
Dodatkowo, ze względu na rosnący udział odnawialnych źródeł energii w polskim systemie energetycznym, coraz częściej występują ujemne ceny energii. Póki co jednak, gdy cena spada poniżej zera, prosumenci nie dopłacają do sprzedawanego prądu – cena jest wyrównywana do zera.
W związku z tym, warto zwracać uwagę na autokonsumpcję, gdyż czym większa autokonsumpcja, tym krótszy okres zwrotu inwestycji w fotowoltaikę, gdy ceny sprzedaży energii net-billing są coraz niższe.
Cena energii elektrycznej RCE
Zgodnie z zasadami obowiązującymi od 1. lipca 2024 r., prosumenci przyłączeni do sieci po tej dacie sprzedają swoją energię po cenach RCE, które zmieniają się co godzinę – RCE, czyli rynkowa cena energii.
Poniższy wykres pokazuje, jak zmieniały się ceny RCE godzinowe w poszczególnych miesiącach 2024 r. Wykres przedstawia cenę RCE godzinową jako średnią dla całego miesiąca. Dla odróżnienia – cena RCEm to średnia dla wszystkich godzin w miesiącu, a miesięczna średnia RCE to cena dla godziny 10.00, 11.00, 12.00, itd.
Wykresy pokazują średnie ceny prądu w danym miesiącu w latach 2019, 2023, oraz 2024 (tzw. ceny średnioważone dla poszczególnych godzin). Są to średnie ceny RCE w danym miesiącu dla poszczególnych godzin w ciągu dnia i nocy (cena RCEm to średnia dla wszystkich godzin w miesiącu, miesięczna średnioważona RCE to cena dla godziny 10.00, 11.00, 12.00, itd.).
Poniżej na wykresie cena energii elektrycznej RCE dla października 2024 r, oraz 2023 r. i 2019 r.
Powyższe wykresy pokazują generalny trend dotyczący spadku cen wiosną i latem w godzinach południowych, gdy fotowoltaika pracuje wydajnie. Z drugiej strony widać wyraźnie silny wzrost cen w godzinach popołudniowych i wieczornych, gdy prąd dostarczają elektrownie konwencjonalne oraz gdy rośnie zużycie energii w domach.
Biorąc pod uwagę duże prawdopodobieństwo kontynuacji tego zjawiska, warto wziąć to pod uwagę projektując instalację fotowoltaiczną. Chodzi przede wszystkim o kierunek montażu paneli fotowoltaicznych, oraz dobór mocy instalacji w taki sposób, aby jak największa część wyprodukowanego prądu była zużywana na miejscu, zamiast sprzedawana do sieci po niskich cenach.
Pytania i odpowiedzi
Jak wygląda rozliczenie w net billing?
W net billing prąd elektryczny wprowadzony do sieci jest przeliczany na złotówki. Wartość ta zapisywana jest na koncie prosumenta. Z tego konta prosument płaci za energię pobraną z sieci (z wyjątkiem opłat dystrybucyjnych).
Jakie opłaty przy net billingu?
W net billingu nie ma opłat (w net metering opłata wynosiła 20% lub 30%). Natomiast prąd z fotowoltaiki wprowadzony do sieci nie pokrywa opłat dystrybucyjnych. Opłaty dystrybucyjne trzeba regulować niezależnie od wielkości produkcji energii z instalacji fotowoltaicznej.
Autor: Ryszard Jesionowski
Skorzystaj z formularza kontaktowego
Ankieta
